Tomnaverie Stone Circle

Mooi gelegen op een lage heuvel nabij Tarland, 45 kilometer ten westen van Aberdeen.

Foto's JCD-Langdorp, Schotlandreis 2012

Recumbent stone circle

De Tomnaverie Stone Circle met een diameter van ongeveer 17 meter werd opgetrokken rond 2000 vC. In het centrum van de cirkel liggen de restanten van een cairn.
Het wordt een "recumbent stone circle" of "liggende steencirkel" genoemd, omdat er zich in de kring één grote liggende steen bevindt. Dit type steencirkel komt enkel voor in het noordwesten van Schotland en het zuidwesten van Ierland. De liggende steen situeert zich altijd aan de zuidwestelijke zijde.

Tomnaverie Stone Circle (Foto JCD)

Tomnaverie Stone Circle (Foto JCD)

Bouwfasen

Restanten van verschillende bouwfasen geven het geheel een rommelig uitzicht. In 1999-2000 is er archeologisch onderzoek gedaan door Prof. Richard Bradley en zijn team van de Universiteit van Reading en is de steencirkel hersteld. Het onderzoek gaf een inzicht in de verschillende bouwfasen van Tomnaverie.

Bouwfasen Tomnaverie - Detail infopaneel Historic Scotland

Magnetisch veldonderzoek toonde aan dat de site oorspronkelijk een crematieplaats was.

De eerste structurele fase van het monument bestond uit een platform gevormd door een lage veelhoekige cairn. De cairn was afgeboord met grotere stenen. In het midden van de heuvel was een opening die een afgesloten ruimte vormde. De boordstenen van de cairn werden omringd door een verhoging van steenslag.

Tijdens de tweede fase werd rond de cairn de steencirkel opgericht. De liggende steen en zijn flankstenen werden op de verhoging van de cairn aangebracht, hierbij werden een deel van de kransstenen van de cairn verwijderd.

De onderzoekers vonden aanwijzingen dat er in de bronstijd crematies plaats grepen in een put centraal in de cirkel.

Steengroeve

Een deel van de cirkel werd "opgeslokt" door een steengroeve. Sinds 1920 is het een beschermd monument, zo werd verdere beschadiging voorkomen. Op onderstaande foto is de schade te zien. De afrastering vormt de scheiding met de steengroeve.

Tomnaverie Stone Circle (Foto JCD)

Maanobservatorium

Door de oriëntering van de liggende steen worden de "recumbent stone circles"  in verband gebracht met verering van de maan. Volgens onderzoekers is de liggende steen zo gepositioneerd dat de maanstilstand geobserveerd kan worden.
De vorm van bovenzijde van de liggende steen van Tomnaverie is overeenkomstig de lijn gevormd door de heuvelruggen aan de horizon.

Tomnaverie Stone Circle (Foto JCD)

Gebruikte informatiebronnen:

 - Infopaneel Historic Scotland "Tomnaverie Stone Circle"
 - Website "Undiscovered Scotland" www.undiscoveredscotland.co.uk/...
 - Website "Megalirhics" www.megalithics.com/scotland/tomnaver/tomnmain.htm

'Terug naar boven'   -   Cairn Holy (= volgende pagina)