Geschiedenis

Over de oudste bewoners van Zemst en omgeving kunnen we slechts gissingen maken, er is nauwelijks archeologisch onderzoek verricht en nauwelijks iets gevonden uit het Neolithicum.

Neolithicum

Volgens Willy Brou zijn er in het gehucht 'Vossebergen' (*1) sporen van neolithische en Gallo-Romeinse bewoning gevonden.
(*1) De 'Vossebergen': gelegen tussen Pikkeriestraat, Boomkesstraat, Walestraat en Vennestraat te Hombeek, nabij de Halve Steen.

In Engeland werd rond 4000 v.C. reeds landbouw bedreven, dus zouden we kunnen veronderstellen dat in die periode ook in Zemst al landbouwers actief waren.
Tussen 5000 v.C. en 1500 v.C. bestonden er overal in West-Europa megalithische culturen die tal van monumenten nalieten. Omwille van de omvang van de megalithische cultuur kunnen we veronderstellen dat ook in het gebied van Zemst 'megalithische heiligdommen' bestonden. Mogelijk waren deze opgetrokken uit hout en hebben ze geen sporen nagelaten. 

La Tènetijd

In Heffen en Mechelen zijn er meer duidelijke restanten van oude bewoning ontdekt. Bekend zijn de sporen van paalwoningen, potscherven en een prauw nabij Nekkerspoel, gevonden tijdens graafwerken in 1904. Deze vondsten, waaronder ook ijzeren voorwerpen, dateren grotendeels uit de 'La Tènetijd' (800 à 500 v.C.) Men neemt aan dat deze bewoners behoorden tot de stam der Nerviërs.

Romeinse tijd

Over de Romeinse tijd is al meer geweten. Elewijt, bekend als Romeins Vicus, was in die tijd een belangrijke plaats. Hier deed men meerdere vondsten uit de Gallo-Romeinse periode.
Ook in Vilvoorde en Melsbroek zijn Romeinse overblijfselen gevonden.

Franken

De Frankische intocht heeft meer tastbare sporen nagelaten.
De naam 'Eppegem' komt voort uit het Frankische 'Ippinghoheim' of 'woonplaats van de lieden van Eppo'. De oudste geschreven vermelding van deze naam dateert uit 966. Ook Weerde vertoont kenmerken van Frankische bewoning. We kunnen ons afvragen of de Franken zich vestigden in bestaande woonplaatsen.
Andere namen met Frankische oorsprong zijn o.a. Nedergem, Geerdegem, Barbelgem en Relegem.

Herkerstening

Met de herkerstening ontstonden de oudste parochies. St. Lambertus wordt beschouwd als één van de belangrijkste missionarissen van de streek. 
Volgens een legende heeft de Heilige Rumoldus in de 8ste eeuw (het latere) Mechelen tot het Christendom bekeerd. De H. Rumoldus, Schot van geboorte, zou in 746 tot bisschop van Dublin zijn gewijd.

De parochie van Zemst en haar deelparochie Elewijt stammen vermoedelijk uit de 9de eeuw. De parochie van Weerde ontstond zeker vóór 1220.
De Romaanse kerktorens van Perk en Melsbroek dateren uit de 12de eeuw. 
We kunnen dus stellen dat de voorgangers van de huidige kerken vóór de 13de eeuw zijn opgericht.

De omgeving werd tussen de 8ste en de 12de eeuw gedomineerd door de Berthouts. Dit gebeurde aanvankelijk vanuit een motteburcht nabij Vilvoorde. (zie pagina 'Opmerkelijk')

Brabantse Kouters

De Brabantse Kouters kennen een boeiende geschiedenis van de middeleeuwen tot heden. Helaas is het niet het doel van deze website hier over uit te wijden.
De heemkundige kring van Zemst 'De Semse' en de heemkundige kring van Grimbergen 'Eigen Schoon' hebben hierover interessante publicaties uitgegeven. 
De website van 'De Brabantse Kouters' biedt ook nuttige en boeiende informatie over de streek. www.brabantsekouters.be

Oude plaatsen

We kunnen in veel gevallen aannemen dat de oude stenen kerken op een bestaande 'heilige' locatie werden opgetrokken. Bij vele heiligdommen is er een continuïteit doorheen de eeuwen heen. Geloof en rituelen wijzigen met de tijd of door volksverhuizingen, de cultusplaatsen wijzigen meestal enkel van uiterlijk.

Onder de oude kerk van Muizen zijn restanten van een oudere cultusplaats gevonden, onder de kerk van Zemst vermoedt men ze.
Het is een bekend gegeven dat vele 'heidense' cultusplaatsen in de middeleeuwen werden gekerstend, in een poging het oude geloof uit te bannen. Onbedoeld (?) werden zo vele heilige plaatsen tot de huidige dag bewaard.
Hierdoor kunnen we moderne kaarten gebruiken bij het opsporen van oude ritusplaatsen.
Helaas werden ook vele megalieten vernietigd zonder een Christelijke 'opvolger' na te laten.

Muizen - Sint-Lambertus

Bronnen

Vlaams-Brabant,'Erfgoedbibliotheek van de Belgische gemeenten' - Lannoo & Dexia
Gids voor Oud en Groot Mechelen, Marcel Kocken, 1989 - Uitg. C. de Vries-Brouwers
Het Parochiewezen in Brabant, J.Verbesselt
Les mègalithes de Gaule Belgique (p.55) - Willy & Marcel Brou, 1988 - Editions techniques et scientifiques - Bruxelles

Terug naar boven - Oude banen (= volgende pagina)